Chủ động phòng, trừ bệnh đạo ôn lá – đảm bảo năng suất lúa vụ Mùa 2025
Mặc dù vụ Mùa là vụ sản xuất quan trọng, nhưng điều kiện thời tiết đầu vụ lại diễn biến bất lợi với mưa lớn kéo dài xen kẽ nắng nóng gay gắt đã tạo môi trường thuận lợi cho nhiều loại sâu bệnh phát sinh, đặc biệt là bệnh đạo ôn là một trong những dịch hại nguy hiểm nhất đối với cây lúa.
Trạm Kỹ thuật nông nghiệp khu vực XII đang phụ trách sản xuất nông nghiệp tại 04 phường (Chiềng Sinh, Chiềng An, Chiềng Cơi, Tô Hiệu) và 02 xã (Chiềng Mung, Muổi Nọi). Vụ Mùa năm 2025, tổng diện tích gieo cấy lúa của toàn khu vực đạt hơn 1.090 ha, tập trung chủ yếu tại các xã Chiềng Mung, Muổi Nọi và các phường Chiềng Sinh, Chiềng An, Chiềng Cơi.
Ảnh: Cánh đồng lúa giai đoạn đẻ nhánh- xã Chiềng Mung
Mặc dù đây là vụ sản xuất quan trọng, nhưng điều kiện thời tiết đầu vụ lại diễn biến bất lợi với mưa lớn kéo dài xen kẽ nắng nóng gay gắt. Điều này đã tạo môi trường thuận lợi cho nhiều loại sâu bệnh phát sinh, đặc biệt là bệnh đạo ôn là một trong những dịch hại nguy hiểm nhất đối với cây lúa.
Nắm rõ quy luật và diễn biến sâu bệnh hại có khả năng phát sinh gây hại. Trạm kỹ thuật nông nghiệp khu vực XII đã chủ động xây dựng Kế hoạch điều tra định kỳ 7 ngày/lần tại các xã, phường có diện tích lớn cấy lúa tập trung; điều tra bổ sung mở rộng với các vùng sản xuất lúa trên địa bàn Trạm phụ trách để dự tính dự báo tình hình sâu bệnh hại có khả năng gây hại lúa.
Ngay khi mới phát hiện bệnh đạo ôn lá gây hại giai đoạn lúa đẻ nhánh. Tổ Trồng trọt bảo vệ thực vật - Khuyến nông đã tham mưu Trạm ban hành Công văn hướng dẫn số 08/HD-TKTNN ngày 30 tháng 7 năm 2025 hướng dẫn phòng trừ sâu bệnh hại lúa vụ Mùa năm 2025 gửi các xã, phường phối hợp tuyên truyền nông dân chủ động phòng trừ sâu bệnh hại lúa kịp thời, hiệu quả đảm bảo không để sâu bệnh bùng phát thành dịch gây hại lúa.
Qua công tác điều tra, giám sát định kỳ, Trạm Kỹ thuật nông nghiệp khu vực XII đã ghi nhận sự xuất hiện của bệnh đạo ôn lá tại một số diện tích lúa ở giai đoạn đẻ nhánh, gây hại nặng cục bộ tại xã Chiềng Mung, phường Chiềng Sinh, Chiềng An...
Ảnh: Đạo Ôn hại lúa
Bệnh đạo ôn do nấm Pyricularia oryzae gây ra. Bệnh thường xuất hiện khi độ ẩm không khí cao, thời tiết âm u, mưa nhiều và nhiệt độ cao từ 25-28°C, đặc biệt khi bà con bón thừa phân đạm.
Vết bệnh ban đầu là những chấm nhỏ màu xanh trên lá. Sau đó, chúng lớn dần thành hình thoi, có màu trắng xám, xung quanh có quầng nâu sẫm và ở giữa vết bệnh có một chấm nhỏ. Khi bệnh nặng, các vết bệnh sẽ liên kết với nhau, làm cho toàn bộ lá bị cháy.
Ảnh: Cận cảnh vết bệnh trên lá
Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, bệnh có thể gây thiệt hại nặng nề, làm giảm năng suất lúa từ 30-50%, thậm chí khiến mất trắng toàn bộ diện tích.
Để hạn chế thiệt hại và phòng trừ bệnh đạo ôn hiệu quả, Trạm Kỹ thuật nông nghiệp khu vực XII khuyến cáo bà con nông dân thực hiện các biện pháp sau:
Kiểm tra đồng ruộng thường xuyên: Bà con nên thăm đồng ít nhất 2-3 lần/tuần để phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh và khoanh vùng xử lý kịp thời.
Quản lý phân bón hợp lý: Bón phân cân đối giữa đạm - lân - kali, tránh bón thừa đạm. Khi phát hiện bệnh, cần ngừng ngay việc bón đạm và giữ mực nước trong ruộng từ 3-5 cm.
Lựa chọn giống kháng bệnh: Sử dụng các giống lúa có khả năng chống chịu bệnh đạo ôn, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu địa phương.
Sử dụng thuốc đúng kỹ thuật: Khi tỷ lệ lá nhiễm bệnh từ 5% trở lên, cần phun thuốc đặc trị theo hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật. Thời điểm phun thuốc hiệu quả nhất là vào sáng sớm hoặc chiều mát, tránh phun khi trời mưa.
Trong thời gian tới, Trạm Kỹ thuật nông nghiệp khu vực XII sẽ tiếp tục tổ chức điều tra định kỳ 7 ngày/lần, đồng thời phối hợp với chính quyền địa phương tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn kỹ thuật để bà con nông dân chủ động phòng trừ dịch bệnh, đảm bảo năng suất cao cho vụ Mùa 2025.