Thay vì tận dụng nguồn hữu cơ quý giá này, nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh vẫn lựa chọn đốt rơm rạ để “dọn ruộng” nhanh, gây ra hàng loạt hệ lụy như các vấn đề như ô nhiễm không khí do khói bụi và khí độc phát sinh (CO₂, CH₄, bụi mịn PM2.5). Mất cân bằng sinh thái, tiêu diệt các vi sinh vật có lợi trong đất. Lãng phí chất hữu cơ, làm giảm độ màu mỡ tự nhiên của đất.Trong nhiều trường hợp, rơm rạ được người dân vùi xuống đất mà không được xử lý phân giải đúng kỹ thuật. Gây ảnh hưởng đến sinh trưởng phát triển của lúa do rơm rạ phân hủy yếm khí, sinh ra khí độc như H₂S, CH₄ gây hiện tượng ngộ độc hữu cơ, khiến rễ lúa bị thối, nghẹt, cây chậm phát triển, dễ đổ ngã. Đất trở nên chua, cứng, mất cân bằng pH, vi sinh vật có ích bị suy giảm.

Hình ảnh: Số lượng rơm rạ khổng lồ sau thu hoạch lúa

Để cải thiện tình trạng trên, bà con nên áp dụng quy trình kỹ thuật sử dụng các chế phẩm vi sinh như Emuniv, Trichodecma Quế Lâm… để xử lý rơm rạ sau thu hoạch là giải pháp sinh học hiệu quả, vừa bảo vệ môi trường, vừa cải tạo đất, chuẩn bị tốt nhất cho vụ mùa tiếp theo.

 Bước 1: Dọn ruộng và giữ lại phế phụ phẩm

          Bà con không đốt rơm rạ sau thu hoạch. Dàn đều trên mặt ruộng hoặc gom thành từng luống để xử lý. Đảm bảo ruộng đủ ẩm, tốt nhất  nên giữ mực nước trên ruộng từ 3 - 5cm, tránh ngập sâu (rơm rạ dễ nổi, vi sinh không bám được vào gốc rạ).

Bước 2: Chuẩn bị chế phẩm xử lý rơm rạ

Hình ảnh: Chuẩn bị chế phẩm xử lý rơm rạ

▪Dạng bột - Rải khô:

• Gói 200g: Trộn đều với 3-5kg đất bột/cát khô/phân hữu cơ ủ hoai, làm ẩm rồi rải cho 500 - 720m².
• Gói 500g: Trộn với 10kg đất bột, rải cho 1.000 - 2.000m².

▪ Dạng nước – Phun ướt:

• Gói 200g: Hòa vào nước sạch, phun đều cho 500 - 720m².
• Gói 500g: Hòa vào nước sạch, phun đều cho 1.000 - 2.000m².

Bà con lưu ý: Phần cặn sau khi hòa vẫn sử dụng được bà con nên đổ hoặc bón trực tiếp lên ruộng.

 Bước 3: Rải chế phẩm và làm đất

Hình ảnh: Rải chế phẩm trên bề mặt ruộng

-Bà con tiến hành rải chế phẩm đều trên bề mặt ruộng hoặc phun đều bằng bình phun. Sau đó tiến hành cày, bừa, hoặc lồng đất ngay sau khi rải/phun, giúp vi sinh vật tiếp xúc trực tiếp với rơm rạ và đất.

 Bước 4: Duy trì độ ẩm - Hạn chế hóa chất

Sau khi xử lý, bà con giữ độ ẩm ổn định trên mặt ruộng. Tránh để ruộng quá khô hoặc ngập sâu. Không bón phân hóa học hay phun thuốc BVTV ngay sau khi xử lý. Nếu cần xử lý thuốc trừ ốc, nên làm trước khi rải chế phẩm từ 1 - 2 ngày.

Bước 5: Cày lần 2 trước khi cấy

Sau khoảng 20 - 30 ngày, rơm rạ phân hủy tạo thành lớp mùn, đất tơi xốp. Bà con có thể cày lại một lần nữa để tiêu diệt mầm lúa lộn, cỏ dại đã nảy mầm do chế phẩm kích thích – giúp giảm áp lực cỏ dại vụ sau.

Sau 30 ngày xử lý bà con sẽ thấy ngay hiệu quả như rơm ra mục gần hết, đất mềm, tơi xốp, dễ làm đất. Lúa hoặc cây trồng trên ruộng phát triển khỏe mạnh, giảm tỉ lệ nghẹt rễ, vàng lá đầu vụ. Giảm chi phí phân bón, giảm sâu bệnh, tăng năng suất rõ rệt.