Ảnh: Đoàn công tác kiểm tra tại mô hình tại xã Chiềng Mung, huyện Mai Sơn

Tham gia đoàn công tác, có ông Lê Quốc Thanh giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, Ông Vũ Tiến Đĩnh - Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Sơn La cùng lãnh đạo các phòng, đơn vị chuyên môn. Mô hình được triển khai với quy mô 15 ha ghép cải tạo và 35 ha trồng mới Từ năm 2023, cụ thể: năm 2023 thực hiện trên10ha trong đó 2ha ghép cải tạo, 8ha trồng mới; năm 2024: 8ha ghép cải tạo, 27ha trồng mới; năm 2025: 5ha ghép cải tạo. Mô hình thực hiện tại các huyện Mai Sơn, Sông Mã và thành phố Sơn La. Theo đánh giá, vườn cây sinh trưởng tốt, ít xuất hiện sâu bệnh hại. Một số diện tích ghép và trồng mới từ năm 2023 đã ra hoa, cho thấy khả năng thích nghi cao với điều kiện tự nhiên địa phương.

Nhãn Ánh Vàng 205 là giống cây có sức sinh trưởng mạnh, đặc điểm hình thái nổi bật như: Lá to, màu xanh đậm, mép lá gợn sóng nhẹ, gân lá nổi rõ. Hoa có màu vàng, mọc thành chùm lớn, ngồng hoa dài. Phân cành tập trung ít phát triển các cành tăm, quả tròn đều, vỏ dày, màu vàng đậm đẹp mắt. Thịt quả hanh vàng, giòn ngọt, thơm, dễ tách cùi khỏi hạt và không dính tay khi bóc.

Ông Nguyễn Xuân Trường tại bản Nong Phụ, xã Chiềng Mung, huyện Mai Sơn là một trong những hộ tiên phong tham gia mô hình từ giai đoạn đầu. Gia đình ông đã ghép cải tạo 1 ha và trồng mới 1 ha nhãn. Vườn ghép cải tạo năm 2023 và trồng mới năm 2024 đã ra hoa và có nhiều ưu điểm vượt trội so với giống nhãn địa phương, đặc biệt là khả năng chống chịu sâu bệnh.

Dự kiến với 35 ha trồng mới, năng suất sẽ tăng ít nhất 20%, tạo nguồn nguyên liệu ổn định phục vụ chế biến và xuất khẩu. Theo nghiên cứu, giống nhãn này có vỏ dày nên đảm bảo độ ngọt và chất lượng cùi trong suốt quá trình vận chuyển khi xuất khẩu.Việc ghép cải tạo trên 15ha cũng đặt mục tiêu nâng năng suất lên trên 15 tấn/ha, tăng hiệu quả sản xuất thêm khoảng 25% so với giống truyền thống.

Ảnh: Tín hiệu khả quan từ kỹ thuật xử lý ra hoa rải vụ của mô hình

Để đảm bảo mô hình phát triển bền vững, các chương trình đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật ghép cải tạo, trồng và chăm sóc theo tiêu chuẩn VietGAP đang được đẩy mạnh. Trung tâm Khuyến nông tỉnh Sơn La là đơn vị trực tiếp triển khai, phối hợp với Viện Nghiên cứu Rau quả cung cấp giống cây, mắt ghép và phân bón. Các phòng Nông nghiệp và Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp các huyện cũng đồng hành hỗ trợ triển khai, giám sát quy trình kỹ thuật.

Ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, nhấn mạnh: Việc phát triển mô hình Nhãn Ánh Vàng 205 không chỉ giúp nâng cao thu nhập cho nông dân mà còn góp phần xây dựng vùng nguyên liệu quy mô lớn, đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng cao, hướng đến thị trường xuất khẩu.

Hệ thống tưới ẩm người dân đối ứng tại mô hình

Các hộ tham gia mô hình đều được lựa chọn kỹ càng, đáp ứng yêu cầu về diện tích, kỹ thuật và cam kết tuân thủ quy trình sản xuất. Nhiều hộ đã sẵn sàng đầu tư đối ứng tới 70 triệu đồng để lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt, thể hiện rõ niềm tin vào hiệu quả của mô hình và ứng dụng khoa học công nghệ.

Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục phối hợp tổ chức các hội nghị xúc tiến thương mại, thu hút doanh nghiệp có tầm nhìn đến đầu tư, xây dựng vùng trồng tập trung cho từng loại cây ăn quả. Địa phương sẽ đề xuất với Bộ Nông nghiệp và Môi trường xin chủ trương đầu tư hạ tầng, phục vụ phát triển nông nghiệp ổn định, bền vững.

Với định hướng xuất khẩu, mô hình Nhãn Ánh Vàng 205 được kỳ vọng sẽ trở thành sản phẩm chủ lực của Sơn La, góp phần khẳng định vị thế nông sản Việt trên thị trường trong nước và quốc tế./.

Nguyễn Huyền Trang- Trung tâm Khuyến nông Sơn La