Quan trắc môi trường giúp theo dõi các yếu tố như chất lượng nước, đáy ao và các yếu tố môi trường khác để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, từ đó có biện pháp xử lý kịp thời. Phòng, chống dịch bệnh bao gồm các biện pháp như kiểm soát nguồn nước, sử dụng giống thủy sản sạch bệnh, áp dụng các biện pháp vệ sinh, sát trùng và sử dụng thuốc thú y thủy sản theo quy định. Để chủ động công tác phòng, chống một số dịch bệnh nguy hiểm trên thủy sản nuôi, hạn chế thiệt hại cho người nuôi trồng thủy sản trên địa bàn tỉnh, bà con tham gia nuôi trồng thuỷ sản thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh trong nuôi trồng thủy sản như sau:

1. Để sớm phát hiện các diễn biến bất thường về môi trường nuôi trồng thủy sản bà con nông dân nên chủ động theo dõi thông tin, khuyến cáo tại các bản tin, thông báo về kết quả quan trắc môi trường của Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản I và thông báo của cơ quan quản lý địa phương để chủ động kiểm soát, phòng ngừa, giảm thiểu các nguồn gây ô nhiễm môi trường từ hoạt động nuôi trồng thủy sản

2. Mùa mưa lũ bà con nông dân nâng cao ý thức tự bảo vệ tài sản; quản lý và xây dựng phương án đối phó với mưa, lũ… Kiểm tra và tu bổ lại bờ ao chắc chắn, gia cố hệ thống dây neo, phao lồng và di chuyển vào nơi kín gió, có dòng chảy nhẹ để tránh mưa gió làm hỏng lồng; khi nuôi cá cần chú ý về mùa vụ thả nuôi, mật độ thả nuôi trung bình theo từng vùng nuôi, chỉ mua con giống có nguồn gốc rõ ràng, có giấy chứng nhận kiểm dịch của cơ quan có thẩm quyền.  

3. Tăng cường các biện pháp quản lý, chăm sóc, nuôi đúng quy trình, đặc biệt lưu ý ở các giai đoạn giao mùa, thường xuyên quan sát tình trạng cá bơi lội. Chủ động phòng, chống dịch bệnh cho động vật thủy sản trong mùa mưa lũ, do những biến đổi bất thường về nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa…

4. Giữ và làm sạch môi trường nước

- Đặt lồng ở khu vực nước sạch, không bị ảnh hưởng bởi nước thải sinh hoạt hoặc gần nguồn nước thải công nghiệp. - Trước khi thả cá và sau mỗi đợt thu hoạch cần kích lồng lên cạn (nếu có điều kiện) dùng vôi quét mặt trong và mặt ngoài lồng sau đó phơi khô lồng trong vòng 1 - 2 ngày.

- Mỗi tuần vệ sinh lồng một lần, dùng bàn chải nhựa cọ sạch các cạnh bên lồng lưới. Việc vệ sinh lồng tiến hành trước các bữa ăn của cá.

- Vớt thức ăn thừa sau mỗi lần cho ăn.

5. Tăng sức chống bệnh cho cá

- Cần tuân theo yêu cầu kỹ thuật của từng đối tượng nuôi.

- Chọn những cá giống khoẻ mạnh, không bị xây sát, bơi lộn bình thường, không dị hình, không nên nuôi quá dầy. Trong trường hợp nuôi cá thịt, không nên thả cá giống kích thước quá bé.

- Cho cá ăn đủ chất, đủ lượng, thức ăn không bị hư, thối, không để cá bị đói.

- Đối với cá trắm cỏ, ngoài việc cho ăn cỏ nên cho ăn thức ăn tinh bột để tăng sức đề kháng cho cá.

6. Tiêu diệt mầm bệnh. - Tắm cho cá trước khi nuôi, tắm với nồng độ 1 - 2 lạng muối/10 lít nước, thời gian 5 - 10 phút.

- Dùng vôi nung (CaO) để khử trùng và khử chua cho môi trường nước

+ Dùng vôi nung đựng trong túi bao tải treo ở đầu nguồn nước hoặc vị trí cho ăn trong các lồng bè.

+ Mỗi lồng treo từ 1 - 2 túi, túi treo cách mặt nước 1/3 - 1/2 độ sâu của nước trong lồng.

+ Liều lượng sử dụng là 2 - 4 kg vôi cho 10 m3 nước.

+ Khi vôi tan hết lại tiếp tục treo túi khác.

Việc theo dõi, quan trắc môi trường và phòng, chống dịch bệnh trong nuôi trồng thuỷ sản là một công việc quan trọng, góp phần vào sự thành công của người nông dân và sự phát triển bền vững của ngành thủy sản./.